Última proclama del Libertador (Versión en Idioma Wayuunaiki en la parte inferior del texto)
A los pueblos de Colombia
Colombianos:
Habéis presenciado mis esfuerzos para plantear la libertad donde reinaba antes la tiranía. He trabajado con desinterés, abandonando mi fortuna y aun mi tranquilidad.
Me separé del mando cuando me persuadí que desconfiáis de mi desprendimiento. Mis enemigos abusaron de vuestra credulidad y hollaron lo que me es más sagrado, mi reputación y mi amor a la libertad. He sido víctima de mis perseguidores, que me han conducido a las puertas del sepulcro. Yo los perdono.
Al desaparecer de en medio de vosotros, mi cariño me dice que debo hacer la manifestación de mis últimos deseos. No aspiro a otra gloria que a la consolidación de Colombia. Todos debéis trabajar por el bien inestimable de la Unión: los pueblos obedeciendo al actual gobierno para libertarse de la anarquía; los ministros del santuario dirigiendo sus oraciones al cielo; y los militares empleando su espada en defender las garantías sociales.
¡Colombianos! Mis últimos votos son por la felicidad de la patria. Si mi muerte contribuye para que cesen los partidos y se consolide la Unión, yo bajaré tranquilo al sepulcro.
Hacienda de San Pedro, en Santa Marta, a 10 de diciembre de 1830.
NÜPÜTAAYA SIMON WOLIIWAT.
Sümüin Wayuwaa Kolompiajatü.
Kolompianayuu:
Jirüinja’a ma’in tamüliala sünain yatawataa waneepia süchiirua aakaje’era e’ralaa wayumüin, shi’iree süikale’etnajatüin tü taasheekalü.
Ta’ayataain ma’in, nnojoipaje’e shi’ireejachin taya kayanamainwaa sulu’ujee. Tapütaiwapaje’e süpüleerua tü washiraa tama’anajatkalü sünain me’rajüin taya eemerawaa sünainjee.
Akatalaashi taya suulia alu’uwatawaa tayaawataiwa’aya nnojoluin joonooin tamaa. Mayaainje ain tamüin joonooin namaa taünüüirua otta neme’rajaayain sukua’ipa ta’ayataain sujutumaajatkalü taashee otta neewainipain taya sükajee neipiijain ta’in so’ulu’umüin amuuyuu. Tamüliajüinnua.
Müinka tamoutüinjachin ja’akajee, sükajee jaali tamüin, achuntusu ta’in tapütaainjatüin jüpüla jee taküjainjatüin jümüin tü tachekakalü: te’ereein ma’in yapainjatüin Kolompia. Ji’ataajiraa sünain pa’inwaajirawaa wayuwaa supushuwa’aya namaa na alu’uwataashiikanü oumainpa’a suulia apütawaa sulu’u mujaa jee mülia akua’ipaa. Otta naa anoujüliikanü nünain Ma’leiwa, waneepianjana sünain achuntaa anaa nümüin. Mushi’ia naa surulaatkanü na’inmajüinjatü sujutu wayuwaa otta sukua’ipala epijaajirawaa.
!Kolompiaanayuu tachuntakalü ma’in eeinjatüin talataa waneepia sou toumainpa’a. Shialeje’e shipin outajachin taya süpüla sajattajatüin tü kakataawaakalü, outeechija taya sünain anain ta’in súpüla ashakataa wunaapümüin !..
Asienta, San Pedro, chayaa Santa Marta, 1Opa Ka’i, Tisiempüreulu, juya 1830
Traducción del castellano al wayuunaiki por MSci Flor Palmar Iipuana.